Большевистский десант

Первый секретарь Брестского обкома КП(б)Б Киселев в апреле 1940 года так описывал начало деятельности коммунистов на территории, вскоре вошедшей в состав Брестской области БССР: "В сентябре месяце вместе с передовыми частями Красной Армии во все города... прибыли небольшие группы коммунистов по 15-20 человек, направленные Центральным Комитетом для работы среди гражданского населения. Первая задача небольших групп коммунистов состояла в том, чтобы навести в городе большевистский порядок - сломать аппарат старой государственной машины бывшего польского государства, создать новые органы управления, мобилизовать городское и сельское трудовое население на помощь Красной Армии в борьбе с остатками белопольских банд офицеров, жандармов, полицейских и других врагов народа".

(ф.17, оп.22, д.247, л.л.95-97. Материалы 1 Брестской облпартконференции.)

Лявон Юрэвіч "Жыцьцё пад агнём" /партрэт беларускага ваеначальніка і палітычнага дзеяча Барыса Рагулі на фоне яго эпохі/ Спэцвыпуск часопіса ARCHE, Менск, 1999

Забраны ў польскае войска дзевятнаццацігадовы Барыс Рагуля (пляменьнік Васіля Рагулі) трапляе на пачатку 2-й Сусьветнай Вайны ў нямецкі палон. Ладзіць уцёкі, яго ловяць. Другім разам зьбегчы ўдаецца. Летам 1940 году з сябруком пераходзіць нямецка-савецкую мяжу, каб вярнуца на радзіму ў, як ён думае, беларускую дзяржаву, марачы паступіць у мэдыцынскі ўнівэрсытэт. Аднак ня пасьпявае па тэрмінах падаць дакуманты. Пачынае працаваць настаўнікам нямецкай мовы у Любчы ў школе. Вядзе дадаткова фізкультурныя заняткі. Расчароўваецца ў савецкай ўладзе, бо бачыць русыфікацыю й задушэньне вальнадумства. 20 студзеня 1941 году яго арыштоўваюць. Суткі ён праводзіць у баранавіцкай турме "Крывое кола". Пра мэтады, якімі карысталіся тутака чытайце ніжэй...

Як адбіваліся й адыходзілі Савецкія войскі ўспамінае гэнерал Чырвонай Арміі Сандалаў. Пра тыя ж падзеі але зь нямецкага боку камандуючы нямецкімі танкамі Гудэрыян "Успаміны саладата"

Сандалов Л.М. "Пережитое"

Я. Малецкі "Пад знакам Пагоні", Таронта, 1976, "Пагоня".