Доктар Язэп Малецкі да 2-й Сусьветнай вайны жыў у Вільні, дзе акрамя сваёй асноўнай працы прымаў удзел і ў беларускім руху. Пад немцамі праз нейкі час жыцьцё тамака ўскладнілася - беларусам пагражалі летувісы, а таксама падпольныя атрады Арміі Краёвай. 20 жніўня Малецкі пакінуў Вільню.

У часе нямецкай акупацыі Беларусі, у 1941/42 навучальным годзе, у горадзе Баранавічах былі арганізаваныя настаўніцкія, бугальтарскія й мэдычныя курсы. У наступным школьным годзе, 1942/43, былі арганізаваныя сярэднія школы: Тэхнічная (500 хлапцоў), Мэдычная (500 хлапцоў і дзяўчат),Гандлёвая (450 хлапцоў і дзяўчат), Мастацкая школа, Прагімназія, Настаўніцкія курсы й Матуральныя вячэрнія курсы.

...Сярэдняя Мэдычная Школа, з аддзеламі мядсясьцёр, акушэрак, фэльчароў, аптакароў і вэтэрынарных памочнікаў, налічвала 360 студэнтаў з 33 выкладчыкамі. Сярэдняя Гандлёвая Школа - 120 студэнтаў і 15 выкладчыкаў. Сярэдняя Мастацкая Школа - 30 студэнтаў. Сярэдняя Музычная Школа пад кіраўніцтвам кампазытара Спаскага, Сярэдняя Тэхнічная Школа - 150 студэнтаў і каля 20 настаўнікаў. Настаўніцкія курсы - 100 студэнтаў. Матуральныя курсы - больш 60 студэнтаў. Вельмі дзейны быў Беларускі Народны Дом Культуры пад кіраўніцтвам Шыдлоўскага, дзе быў добры хор, танцавальны ансамбль, тэатральная група, струнны аркестр. Выдатна рэпрэзэнтаваўся Саюз Беларускай Моладзі (СБМ), і Юнакоў, і Юначак.

У другой палове 1943 году нямецкія паліцыйныя ўлады пастанавілі заарганізаваць (у дататак да 49 батальёну пад Менскам) яшчэ тры беларускія паліцыйныя адзінкі: 48 батальён у Слоніме, 60 батальён у Баранавічах і 36 полк ва Ўрэччы, Слуцкае акругі /.../.